Technologie predykcyjne a cyberbezpieczeństwo w fintech


Odpowiedzialność i bezpieczeństwo to dwa główne elementy, na które zwracają uwagę konsumenci poszukujący podmiotów finansowych godnych zaufania. Jeżeli zachodzi obawa, że cyberbezpieczeństwo danej firmy finansowej jest zagrożone, odstrasza to potencjalnego użytkownika. Jednak wcale nie musi do tego dojść. Fintechy mogą spełniać, a nawet przewyższać oczekiwania klientów w tym obszarze, jednocześnie kontynuując rozwijanie swojej działalności.
W tym artykule omówimy wyzwania związane z bezpieczeństwem, które według prognoz zdominują bankowość online i sektor finansowy w nadchodzących latach. Naszym celem jest także przyjrzenie się technologiom predykcyjnym, które mogą zapewnić zabezpieczenie przed atakami hakerów i innymi zagrożeniami.
Bezpieczeństwo w branży fintech
Branża fintech odgrywa ważną rolę w obszarze transformacji cyfrowej, przede wszystkim dzięki oferowaniu innowacyjnych rozwiązań dla klientów indywidualnych i firm. Od bankowości internetowej i mobilnej oraz płatności typu peer-to-peer po robo-doradców i kantory wielowalutowe – rozwój tego sektora napędzany jest rosnącym zapotrzebowaniem konsumentów na wygodne, dostępne i spersonalizowane usługi finansowe. Ponieważ firmy fintech przetwarzają ogromne ilości wrażliwych danych finansowych i obsługują duże transakcje pieniężne, są one głównym celem cyberprzestępców.
Nawet jedno naruszenie w zakresie cyberbezpieczeństwa może skutkować poważnymi stratami finansowymi, szkodą dla reputacji firmy oraz utratą zaufania klientów. Dodatkowo wzajemne powiązania w ekosystemach finansowych sprawiają, że incydenty w jednej firmie mogą nieść poważne konsekwencje dla całego sektora. Dlatego tak istotna jest znajomość potencjalnych zagrożeń i zapewnienie bezpieczeństwa systemów finansowych w każdych okolicznościach.
Przegląd zagrożeń w sektorze finansowym
Warto brać pod uwagę dobrze już znane zagrożenia, jak i potencjalnie nowe ryzyka, które mogą pojawić się w najbliższych latach. Kluczowe będą następujące wyzwania:
Wzrost liczby cyberataków
Cyberataki są coraz częstsze i bardziej zaawansowane niż kiedykolwiek, a ich liczba rośnie w zastraszającym tempie. Według badań, problemy te najczęściej dotyczą właśnie banków i firm finansowych. W 2023 roku 18% wszystkich ataków na świecie było skierowanych przeciwko instytucjom finansowym, co uplasowało je na drugim miejscu spośród różnych branż.
Cyberprzestępcy wykorzystują luki w zabezpieczeniach, stosując takie metody jak ransomware, phishing, złośliwe oprogramowanie (malware), DDoS oraz zaawansowane ataki typu ATP. Firmy związane z obrotem pieniężnym muszą wdrażać najlepsze praktyki, aby zapewnić cyberbezpieczeństwo w zakresie zróżnicowanych typów zagrożeń. Oznacza to korzystanie z analityki danych, systemów wykrywania włamań, czy regularnych audytów bezpieczeństwa.
Wycieki danych
Ponieważ fintechy gromadzą i przetwarzają ogromne ilości danych osobowych i finansowych, zapobieganie ich wyciekom jest niezbędne — gdyż mogą one prowadzić między innymi do phishingu czy kradzieży tożsamości. Raport Kroll Data Breach Outlook 2024 wskazuje, że sektor usług finansowych nadal jest jednym z najbardziej narażonych na takie incydenty.
Konsekwencje wycieku danych mogą być bardzo poważne, łącznie z wysokimi karami finansowymi oraz długotrwałą utratą zaufania klientów. Firmy z sektora fintech muszą priorytetowo traktować zabezpieczenie danych logowania, transakcji i innych informacji udostępnianych przez swoich klientów. Mogą to robić poprzez ścisłe mechanizmy kontroli dostępu, zaawansowane szyfrowanie, bezpieczne przechowywanie danych oraz ciągły monitoring punktów dostępu.
Zawodne mechanizmy uwierzytelniania
Tradycyjne metody uwierzytelniania oparte na hasłach są już niewystarczające, aby chronić użytkowników. To wywiera presję na marki fintech, aby wdrażały bezpieczniejsze, a jednocześnie przyjazne klientom metody. Znalezienie równowagi pomiędzy środkami bezpieczeństwa a wygodą korzystania z owych mechanizmów pozostaje wyzwaniem.
Uwierzytelnianie wieloskładnikowe (MFA) stało się standardową praktyką, ale i ono nie jest niezawodne. Zaawansowani cyberprzestępcy potrafią ominąć MFA, stosując takie techniki jak przechwytywanie kart SIM czy ataki typu „man-in-the-middle”. Firmy finansowe muszą brać pod uwagę potrzebę wdrażania jeszcze lepszych metod uwierzytelniania, takich jak biometria czy analiza zachowań użytkowników.
Zgodność z przepisami
Branża finansowa jest zobligowana do przestrzegania różnych regulacji. Wytyczne mogą się różnić w zależności od jurysdykcji. W miarę jak podmioty prawne i rządowe starają się nadążyć za gwałtownym rozwojem technologicznym, bankowość i branża finansowa musi mierzyć się z ciągle zmieniającymi się wymogami i najlepszymi praktykami w zakresie zgodności.
W 2025 roku można spodziewać się intensyfikacji działań mających na celu identyfikowanie problemów z zabezpieczeniami oraz zwiększanie ochrony wrażliwych danych. Największe znaczenie będą miały regulacje takie jak DORA oraz standardowo RODO, AML (przeciwdziałanie praniu brudnych pieniędzy), czy KYC (poznaj swojego klienta). Każda firma w sektorze finansowym będzie musiała spełniać obowiązki związane ze zgodnością i zawsze być na bieżąco ze zmianami w przepisach.

Luki w zabezpieczeniach podmiotów trzecich
Wiele firm fintech opiera swoje usługi na współpracy z platformami zewnętrznymi. Choć może to sprzyjać innowacyjności, zwiększać efektywność i zmniejszać koszty, wprowadza też potencjalne wyzwania dotyczące cyberbezpieczeństwa. Przestępcy mogą wykorzystać luki w systemie podmiotu trzeciego, co może mieć negatywne konsekwencje dla banków lub firm finansowych i ich klientów.
W najbliższych latach można spodziewać się wzmożonego nacisku na protokoły bezpieczeństwa w łańcuchach dostaw oraz zaostrzenia kontroli dostępów. Znaczenie będzie miało również ostrożniejsze zarządzanie współpracą z podwykonawcami, włączając w to procesy oceny dostawców i ciągły monitoring potencjalnych problemów z ich strony.
Zaawansowane trwałe zagrożenia (ATP)
ATP, czyli Advanced Threat Persistence, to długotrwałe, ukierunkowane ataki, często przeprowadzane przez zorganizowane grupy przestępcze, w tym te wspierane przez państwa lub organizacje działające poza prawem. Są cyberatakami, które mogą pozostawać niewykryte przez długi czas, pozwalając przestępcom na gromadzenie wrażliwych informacji finansowych lub manipulowanie systemami finansowymi.
Obrona przed ATP wymaga wielowarstwowego podejścia do cyberbezpieczeństwa, w tym zaawansowanych systemów wykrywania zagrożeń, regularnego sprawdzania ich działania oraz szczegółowych planów reagowania na incydenty.
Pranie pieniędzy
Wraz ze wzrostem popularności kryptowalut i innych cyfrowych aktywów, pranie pieniędzy stało się jednym z poważniejszych problemów sektora finansowego. Według danych Chainalysis, choć całkowita wartość tego typu transakcji w kryptowalutach w 2023 roku spadła, techniki w nich wykorzystywane są coraz bardziej złożone i trudne do wykrycia.
Dla firm fintechowych, szczególnie działających w obszarze kryptowalut, kluczem jest wdrażanie zaawansowanych praktyk AML oraz ścisła współpraca z organami prawnymi, aby minimalizować owe wyzwania.
Naruszenia spowodowane przez pracowników lub podwykonawców
Wewnętrzne naruszenia cyberbezpieczeństwa, zarówno te umyślne, jak i przypadkowe, nadal stanowią istotny czynnik ryzyka dla firm zajmujących się finansami. Pracownicy i kontrahenci posiadający rozszerzony dostęp do informacji biznesowych mogą spowodować znaczne szkody, jeśli nie są wdrożone odpowiednie środki bezpieczeństwa.
To oznacza, że w będziemy obserwować wzmożone działania w zakresie zapobiegania naruszeniom wewnętrznym. Niezbędne praktyki obejmują ścisłą kontrolę dostępów, systemy monitoringu pracowników oraz regularne szkolenia z zakresu cyberbezpieczeństwa.
Technologie predykcyjne wspierające cyberbezpieczeństwo branży fintech
Ze względu na szeroki i zróżnicowany zakres zagrożeń cyberbezpieczeństwa, organizacje finansowe coraz częściej decydują się na wykorzystanie zaawansowanych rozwiązań predykcyjnych. Oto lista obecnych trendów w tym obszarze:
Sztuczna inteligencja i uczenie maszynowe (AI/ML)
AI i ML zdecydowanie zmieniają zasady gry w obszarze cyberbezpieczeństwa. Algorytmy potrafią analizować ogromne ilości danych w czasie rzeczywistym, wyszukując anomalie mogące wskazywać na potencjalne zagrożenia. Systemy AI są w stanie neutralizować hakerów szybciej i dokładniej niż tradycyjne rozwiązania stosowane w wykrywaniu oszustw.
Główne zastosowania AI oraz modeli uczenia maszynowego obejmują ocenę ryzyka oraz identyfikowanie nietypowych działań. Analizując wzorce różnych operacji finansowych, algorytmy uczą się, jak powinien działać dany system i sygnalizują wszelkie podejrzane akcje, które mogą wskazywać na naruszenie. Sztuczna inteligencja może również analizować różnorodne dane wejściowe, aby przewidywać potencjalne problemy, zanim nastąpią.
Biometryczne mechanizmy uwierzytelniania

Jak wspomnieliśmy wcześniej, tradycyjne metody uwierzytelniania nie są już wystarczające. Uwierzytelnianie biometryczne uznawane jest za bezpieczniejszą alternatywę. Rozpoznawanie linii papilarnych, twarzy czy głosu zwiększa poziom bezpieczeństwa, jednocześnie zapewniając wygodę i prostotę użytkowania.
Zaawansowane systemy biometryczne wdrażają funkcjonalności oparte na wykrywaniu żywotności twarzy oraz mechanizmy antyspoofingowe, aby zapobiegać bardziej wyrafinowanym atakom. W 2025 roku możemy spodziewać się szerszego zastosowania systemów biometrii multimodalnej, łączących wiele czynników biometrycznych w celu podniesienia poziomu cyberbezpieczeństwa.
Blockchain
Choć technologia blockchain jest często kojarzona z kryptowalutami, jej zastosowania w zakresie cyberbezpieczeństwa finansowego są znacznie szersze. Zdecentralizowany charakter blockchaina sprawia, że jest to atrakcyjne rozwiązanie wykorzystywane w ochronie danych. Przykładowo, cyfrowa weryfikacja tożsamości w oparciu o blockchain stanowi bezpieczniejszą alternatywę dla weryfikacji tożsamości i znacznie podnosi poziom prywatności w tym obszarze.
Niezmienna natura blockchaina pozwala na tworzenie bezpiecznych i klarownych ścieżek audytowych dla transakcji finansowych, podczas gdy inteligentne kontrakty (smart contracts) mogą automatyzować i zabezpieczać różne procesy finansowe, zmniejszając ryzyko oszustw czy błędów ludzkich. Blockchain jest również uznawany za niezawodną technologię do bezpiecznego przechowywania danych.
Analiza behawioralna
Badanie wzorców zachowań użytkowników w celu wykrywania potencjalnych problemów to zdecydowanie zaawansowana technika zabezpieczania instytucji finansowych. Systemy analizy behawioralnej potrafią identyfikować anomalie w zachowaniu klienta (np. podczas logowania), które mogą wskazywać na próbę przejęcia konta czy manipulację wewnętrzną.
W połączeniu z algorytmami uczenia maszynowego takie narzędzia nieustannie uczą się zachowań użytkowników i dostosowują się do zmian, zwiększając swoją skuteczność w ramach upływającego czasu. W najbliższej przyszłości analiza behawioralna będzie standardem w środkach bezpieczeństwa finansowego, co zapewni dodatkowe wsparcie w ochronie przed atakami hakerów i innymi wyzwaniami.
Komputery kwantowe
Choć komputery kwantowe wciąż znajdują się we wczesnej fazie rozwoju, przewiduje się, że będą kluczowe w zapewnianiu bezpieczeństwa sektora fintech. Mamy do czynienia z innowacyjnym rozwiązaniem, które może być na tyle potężne, aby łamać obecnie stosowane algorytmy szyfrujące. Jednocześnie ma ono także potencjał, aby uczestniczyć w opracowywaniu nowych, bezpieczniejszych metod kryptograficznych.
W ciągu najbliższej dekady możemy spodziewać się intensywnych prac badawczo-rozwojowych nad komputerami kwantowymi. Firmy fintech już teraz rozważają, jak wykorzystać je do ochrony danych i innych zagadnień związanych z cyberbezpieczeństwem.
Podsumowanie
Przedstawione w tym artykule zagadnienia związane z bezpieczeństwem wymagają proaktywnego i wielowymiarowego podejścia, które jest możliwe tylko dzięki wysokiemu poziomowi świadomości na temat potencjalnych zagrożeń. Wymaga ono również podejmowania właściwych decyzji dotyczących wdrażanych środków ochrony. Instytucje finansowe muszą stosować holistyczne strategie bezpieczeństwa łączące różnorodne technologie i najlepsze praktyki, aby tworzyć niezawodne ekosystemy chroniące je przez cały czas.
Równie ważny jest wybór dostawcy oprogramowania, który rozumie cele firmy i wymogi w zakresie bezpieczeństwa. Zachęcamy do sprawdzenia naszego artykułu na temat wyboru odpowiedniego partnera outsourcingowego dla branży fintech. To kompendium wiedzy na temat szukania dostawców, którzy znają się na najnowszych rozwiązaniach technologicznych oraz wymogach prawnych.